Rynek
Aktualności
Słowniczek pojęć
Biogazownia Rolnicza
Aukcje dla biogazowni i dotacje
Biogazownie Technologia
Aktualności:
Słowniczek pojęć:
Przedstawiamy wybrane definicje naszego autorstwa opracowane na podstawie naszego doświadczenia posiłkując się przyjętymi ustawami i rozporządzeniami oraz pojęciami, w tym kolokwializmami przyjętymi w branży do komunikacji podmiotów działających aktywnie na rynku energii. Prezentujemy je, mamy nadzieję, w przystępnej formie dla lepszego rozumienia zagadnień rynku energii wykorzystującego odnawialne źródła energii, w tym szczególnie biogaz i biogaz rolniczy.
biogaz- biogaz – gaz pozyskany z biomasy w dowolnym procesie przetwarzania.
- biogaz z osadów ściekowych – biogaz powstały w procesie fermentacji z osadów ściekowych, dotyczy to szczególnie osadów zgromadzonych przy oczyszczalniach ścieków.
- biogaz wysypiskowy – biogaz pozyskany z biomasy organicznej zawartej w komunalnych odpadach zgromadzonych na składowiskach odpadów oraz z biomasy odpadowej zgromadzonej na zakładowych składowiskach odpadów.
- biogaz mieszany – biogaz powstały z mieszaniny różnych rodzajów biomasy, w szczególności substratów kwalifikowanych do biogazu rolniczego zmieszanych z przynajmniej jednym substratem spoza definicji biogazu rolniczego.
- biometan – gaz pozyskany z biogazu po odwodnieniu, oczyszczeniu (znacznym zredukowaniu) z domieszek, w szczególności N2, H2S oraz z CO2 do wartości opałowej zbieżnej z gazem ziemnym.
- paliwa gazowe – paliwa w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne, w szczególności gaz ziemny przesyłany siecią gazową dystrybucyjną lub przesyłową oraz biogaz rolniczy niezależnie od jego przeznaczenia. Do paliw gazowych nie kwalifikuje się biogaz z osadów ściekowych, biogaz ze składowisk odpadów i biogaz mieszany.
- biogazownia – instalacja do wytwarzania biogazu (niezależnie od jego przeznaczenia).
- biogazownia rolnicza – instalacja do wytwarzania biogazu rolniczego (niezależnie od jego przeznaczenia).
- biogazownia przemysłowa – instalacja do wytwarzania biogazu w szczególności z odpadów pochodzących z przemysłu spożywczego lub przetwarzającego produkty pochodzenia rolniczego. Biogazownia przemysłowa może być biogazownią rolniczą, jeśli przetwarza substraty kwalifikowane w definicji biogazu rolniczego w rozumieniu ustawy o OZE.
- biogazownia utylizacyjna – instalacja do wytwarzania biogazu i jednoczesnej utylizacji odpadów, w szczególności odpadów pochodzenia zwierzęcego wymagających pasteryzacji lub sterylizacji. Biogazownia utylizacyjna może być biogazownią rolniczą, jeśli utylizuje odpady kwalifikowane w definicji biogazu rolniczego w rozumieniu ustawy o OZE.
- biomasa – substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego ulegające biodegradacji. Ziarna zbóż spełniające jakościowe parametry są biomasą w ujęciu fizycznym, ale nie spełniają definicji biomasy wykorzystywanej w celach energetycznych.
- biomasa lokalna – biomasa w rozumieniu przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii zlokalizowana w sąsiedztwie elektrowni, do której jest przekazywana w celach energetycznych. Odległości między miejscem wytwarzania biomasy a elektrownią nie może być większy niż dystans 300 km.
- biomasa rolnicza – biomasa pochodzenia rolniczego, w szczególności rośliny energetyczne, odpady produkcji rolnej oraz odpady przemysłu rolno-spożywczego.
- biomasa leśna – biomasa pochodzenia leśnego, zebrana z terenów zaewidencjonowanych jako leśne.
- odpady – odpady w rozumieniu ustawy o odpadach posiadające kod opadów. W rozumieniu odnawialnych źródeł energii to biomasa organiczna ulegająca biodegradacji.
- odpady pochodzenia zwierzęcego – każda cześć tuszy zwierzęcia albo materiał pochodzenia zwierzęcego, nie przeznaczony dla spożycia przez ludzi. Dla tego typu odpadów wprowadzone specjalne przepisy sanitarne związane m.in. ze sposobami postępowania i utylizacji. Wyróżniamy trzy kategorie: 1. wyłącznie do unieszkodliwienia (nie ma możliwości wykorzystania w procesie fermentacji). 2. nie do spożycia przez zwierzęta (jest możliwość utylizacji w biogazowni ale niezbędne jest zastosowanie metod temperaturowo – ciśnieniowych odpowiednio pasteryzacji lub sterylizacji). 3. nie do spożycia przez ludzi (jest możliwość utylizacji w biogazowni).
- produkt oboczny – masa zbędna towarzysząca procesowi produkcyjnemu, w szczególności dotyczy przemysłu rolno-spożywczego przetwarzającego produkty pochodzenia rolniczego.
- osad pofermentacyjny – masa resztkowa powstała po procesie fermentacji pozbawiona patogenów, wzbogacona zawartością składników mineralnych w wyniku redukcji masy organicznej rozłożonej do postaci gazowej w procesie fermentacji. Bardziej właściwa nazwa używana w biogazowni jest „masa pofermentacyjna”. Osad związany jest z sedymentacją masy organicznej, a w przypadku składowania masy pofermentacyjnej stosowane są mieszadła do uniknięcia tego procesu.
- uzysk biogazu – ilość biogazu wytwarzana jednostkę masy danego rodzaju biomasy. Zwykle ilość biogazu podaje się w warunkach normalnych w m3 na tonę suchej masy organicznej lub tonę suchej masy lub tonę całkowitej (świeżej) masy – alternatywnie w mililitrach biogazu na kg odpowiedniej masy: np. 85 Nm3 / t ś.m. lub np. 120 Nm3 / t s.m.o. W związku z tym, że to dopiero zwartość metanu świadczy o wartości energetycznej biogazu dobrze aby danej z uzyskiem towarzyszyła informacja o stężeniu CH4.
- fermentacja (metanowa) – proces mikrobiologiczny rozkładu masy organicznej w warunkach beztlenowych przez baterie metanowe (anaerobowe) w wyniku czego powstaje biogaz zawierający metan.
- masa pofermentacyjna – masa resztkowa powstała po procesie fermentacji pozbawiona patogenów, wzbogacona zawartością składników mineralnych w wyniku redukcji masy organicznej rozłożonej do postaci gazowej w procesie fermentacji.
- wartość opałowa – ilość energii zawarta w paliwie w przeliczeniu na ciepło przy spalaniu tego paliwa przy założeniu że spalanie jest całkowite i zupełne. Określa potencjał energetyczny (energię chemiczną lub pierwotną) paliwa, w tym biogazu. Wartość opałowa biogazu zależy wprost proporcjonalnie od zawartości objętościowej metanu. Wartość opałowa biogazu w warunkach normalnych w standardowych biogazowniach rolniczych wynosi ok. 19-21 MJ/Nm3.
- energia pierwotna – energia zawarta w pierwotnych nośnikach przed przekształceniem. Biogaz powstaje z przekształcenia biomasy. Biomasa ma energię pierwotną. Biogaz z fizycznego punktu widzenia nie. Ale bardzo często charakteryzuje się biogaz podając jego energią pierwotną (jest to w zasadzie energia chemiczna biogazu) w ujęciu określania sprawności konwersji w energię elektryczną i/lub cieplną.
- energia wtórna – energia powstała z przekształcenia energii pierwotnej, czyli dla przykładu biogaz jest energią wtórną powstałą z przekształcenia biomasy lub energia elektryczna wytworzona z biogazu jest energią wtórną.
- energia odnawialna – z fizycznego punktu widzenia energia się nie odnawia, tylko odnawia się źródło energii pierwotnej. Wobec tego używanie pojęcia „energia odnawialna” jest niepoprawne mimo, że jest powszechnie używana w strategiach energetycznych, przepisach, nie tylko krajowych, ale i unijnych.
- zielona energia – kolokwialna nazwa energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych.
- energia użyteczna – to energia nadająca się do bezpośredniego użycia. Biogaz nie przystosowany do postaci sprężonej można powiedzieć nie jest energią użyteczną w transporcie i musi być odpowiednio przystosowany przed użyciem. Energia bezpośrednio pozyskana z ogniw słonecznych wytwarzana jest na stałym napięciu i aby była użyteczna do zasilenia urządzeń działających na zmiennym napięciu musi zostać przekształcona za pomocą falowników/inwerterów do napięcia zmiennego (na marginesie spora część urządzeń – odbiorników zasilana energią elektryczną posiada przetworniki DC/AC i nie jest wykluczone w przyszłości że energia ze słońca w przyszłości pozyskana z ogniw słonecznych będzie użyteczną bez potrzeby przekształcania na napięcia AC).
- odnawialne źródła energii – w skrócie nazywane OZE (z ang. RES). To każde źródło, które odnawia się w jakim czasie (cyklu), zwykle rocznym lub kilkuletnim (jak biomasa dedykowana, nie licząc oczywiście drzew, z których pozyskane drewno na biomasę energetyczną odnawia się w cyklu ok. 100 lat). To także każde niewyczerpywalne źródło energii (słońce i jego pochodna wiatr). Do odnawialnych źródeł energii zaliczamy: wodę, słońce, wiatr, biomasę, biogaz, geotermalne, fal i prądów morskich.
- efektywność energetyczna – to oszczędność energii jaka powstanie w skutek zastosowania działania poprawiającego gospodarkę energetyczną budynku, urządzenia. Ściśle związana jest ze sprawnością procesów. Można zastosować proces kogeneracji zamiast rozdzielnego wytwarzania energii i otrzymać wyższą łącznie sprawność konwersji procesu spalania np. biogazu w silniku gazowym kogeneracyjnym.
- instalacja odnawialnego źródła energii – instalacja wytwarzająca energię ze źródła odnawialnego.
- mikroinstalacja – instalacja o mocy elektrycznej zainstalowanej do 50 kW (włącznie) lub instalacja do wytwarzania ciepła (w kogeneracji) o mocy zainstalowanej do 120 kW (włącznie).
- mała instalacja – instalacja o mocy elektrycznej zainstalowanej powyżej 50 kW do 500 kW (włącznie) lub instalacja do wytwarzania ciepła (w kogeneracji) o mocy.
- sprzedawca zobowiązany – to przedsiębiorstwo energetyczne wyłonione przez Prezesa URE zobowiązane do zakupu energii elektrycznej wytworzonej w instalacji OZE od wytwórcy, który wygrał aukcję na sprzedaż energii.
- sprzedawca z urzędu – sprzedawca energii w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne. Posiada koncesję na obrót paliwami gazowymi lub energią elektryczną, świadczące usługi kompleksowe odbiorcom paliw gazowych lub energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, niekorzystającym z prawa wyboru sprzedawcy.
- spółka dystrybucyjna – potocznie nazywana zakładem energetycznym.
- kogeneracja – wytwarzanie energii elektrycznej (lub mechanicznej) i ciepła w jednym procesie technologicznym (np. spalanie paliwa gazowego w silniku gazowym);
- wysokosprawna kogeneracja –wytwarzanie energii elektrycznej (lub mechanicznej) i ciepła użytkowego w jednym procesie technologicznym (np. spalanie paliwa gazowego w silniku gazowym), które daje oszczędność energii pierwotnej w porównaniu do rozdzielnego wytwarzania tylko energii elektrycznej lub tylko energii cieplnej. Aby jednostce kogeneracji przysługiwały świadectwa pochodzenia z kogeneracji (żółte, fioletowe lub czerwone) musi być wysokosprawna;
- trigeneracja – wytwarzanie energii elektrycznej, ciepła i chłodu z wykorzystaniem dostępnych technik;
- transformator – urządzenie służąca do przenoszenia energii elektrycznej prądu zmiennego z jednego obwodu elektrycznego do drugiego, z zachowaniem pierwotnej częstotliwości. Zwykle zmieniane jest równocześnie napięcie elektryczne z wyższego na niższe (przy dostarczaniu energii elektrycznej np. sieciami przesyłowymi lub dystrybucyjnymi do odbiorców końcowych przyłączonych do sieci o niskim napięciu) lub odwrotnie (np. przy wyprowadzeniu mocy z źródła wytwórczego do sieci).
- sieć przesyłowa – sieć w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne, sieć gazowa wysokich ciśnień, z wyłączeniem gazociągów kopalnianych i bezpośrednich, albo sieć elektroenergetyczną najwyższych lub wysokich napięć, za której ruch sieciowy jest odpowiedzialny operator systemu przesyłowego.
- prosument – odbiorca końcowy dokonujący zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej, wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą.
- wytwórca – osoba, przedsiębiorstwo, które wytwarza energię elektryczną, cieplną lub paliwa gazowe (w tym biogaz rolniczy),
- ciepło użytkowe – ciepło wykorzystane w celach użytkowych/użytecznych. Ilość ciepła użytkowego warunkuje kwalifikowanie jednostki kogeneracji do wysokosprawnej kogeneracji i odpowiednio do świadectw po
- sektory energetyczne – wyróżniamy trzy sektory: 1. elektroenergetyka, 2. ciepłownictwo i chłód, 3. transport.
- zużycie energii brutto – ilość zużytej energii w określonym czasie. Wartość ta zwykle dotyczy zużycia na końcowym rynku energii. W przypadku elektroenergetyki zużycie energii elektrycznej brutto w kraju rocznie obejmuje energię zużytą przez odbiorców końcowych (netto) oraz zużycie energii elektrycznej na potrzeby wytwarzania a także straty na przesyle, dystrybucji i transformacji energii.
- zużycie energii netto – ilość zużytej energii w określonym czasie. Wartość ta zwykle dotyczy zużycia na końcowym rynku energii. W przypadku elektroenergetyki zużycie energii elektrycznej netto w kraju rocznie obejmuje tylko energię zużytą przez odbiorców końcowych (netto) bez zużycia energii elektrycznej na potrzeby wytwarzania a także bez strat na przesyle, dystrybucji i transformacji energii.
Słownik skrótów
OZE- OZE – odnawialne źródła energii (z ang. renewable energy sorces RES)
- CHP – wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w kogeneracji (z ang. combined heat and power)
- BHKW – wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w kogeneracji (z niem. blockheizkraftwerk)
- PV – fotowoltaika
- CNG – sprężony gaz ziemny do do ciśnień umożliwiających wykorzystanie w transporcie ok. 20 MPa (z ang. compressed natural gas);
- CBG – sprężony biogaz do ciśnień umożliwiających wykorzystanie w transporcie ok. 20 MPa (z ang. compressed biogas);
- AKPiA – aparatura kontrolno-pomiarowa i automatyka
- HRT – hydrauliczny czas retencji (z ang. hydraulic retention time);
- KIP – karta informacyjna przedsięwzięcia
- OOŚ – Ocena Oddziaływania na Środowisko
- GDOŚ – Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
- RDOŚ – Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
- NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
- URE – Urząd Regulacji Energetyki
- IPA – internetowa platforma aukcyjna
- ARR – Agencja Rynku Rolnego
- ARE – Agencja Rynku Energii
- PINB – Powiatowa Inspekcja Nadzoru Budowlanego
- OREO – operator rozliczeń energii odnawialnej
- OSD – operator sieci dystrybucyjnej
- OSP – operator sieci przesyłowej
- TGE – Towarowa Giełda Energii
- PSE – Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.
- PGE – Polska Grupa Energetyczna S.A.
- CIRE – portal centrum informacji o rynku energii
- REO – portal rynek energii odnawialnej
- WZ – warunki zabudowy
- MPZP – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
- SN – średnie napięcia
- nN – niskie napięcia
- TPA – zasada dostępu stron trzecich (z ang. third party access)
- KSE – krajowa sieć energetyczna
- CH4 – metan
- H2S – siarczek wodoru